عوامل اجرایی جشنواره و جایزه همایون خرم معتقدند این رویداد موسیقایی ویژگی‌های خود را از ابعاد شخصیتی و خصائل اخلاقی مرحوم همایون خرم گرفته است.
نام همایون خرم برای هر کسی که حتی از کنار مارکت موسیقی گذر کرده باشد هم آشناست. خرم از خود وارثان خوبی بر جای گذاشته و فرزند ارشدش رضا خرم با همکاری بردیا صدرنوری از موسیقی‌دان‌های برجسته، چند سال است که جشنواره‌ای کاملا آبرومند با عنوان جشنواره و جایزه همایون خرم (نوای خرم) را به‌صورت کاملاً خصوصی برگزار می‌کنند.
پنجمین جشنواره و جایزه همایون خرم با هدف ارتقای سطح هنری و موسیقایی و و استفاده از نمونه‌ها و الگوهای موجود در هنر ایرانی برای هنرمندان گروه سنی زیر ۱۸ سال ۸ تا ۱۶ آذرماه توسط موسسه فرهنگی هنری “راد نواندیش” با مدیریت بردیا صدرنوری در فرهنگسرای نیاوران و تالار وحدت برگزار می شود.
رضا خرم و دکتر صدرنوری مدیر جشنواره با حضور در هنرآنلاین درباره نحوه برگزاری پنجمین دوره این رویداد موسیقایی صحبت کردند.
مسئله مهمی که قصد انجام گفت‌وگو راجع به آن را با شما داریم فستیوال نوای خرم است. بفرمایید که اساساً این فستیوال چگونه شکل گرفت و روندی که تاکنون پشت سر گذاشته است با چه افت‌وخیزهایی همراه بوده است؟
رضا خرم: ما پدر (مرحوم همایون خرم) را دی‌ماه سال ۹۱ از دست دادیم و پاییز سال ۹۲ طی دیداری که با آقای بردیا صدرنوری داشتیم ایده برگزاری جشنواره‌ای که به شکل رقابتی و به نام مرحوم خرم برگزار شود توسط ایشان مطرح شد و از آن زمان مرتب به فکر بودیم که با چنین رویدادی بتوانیم در عرصه موسیقی مفید باشیم.
البته با توجه به مقدماتی که برگزاری این جشنواره داشت و اینکه به‌هرحال قرار بود این جشنواره تماماً از سوی بخش خصوصی برگزار شود لذا در ابتدا برگزاری و تداوم چنین رویدادی سخت به نظر می‌رسید که مسلماً با مشکلات و موانعی همراه بود اما پیشرفت کار رضایت‌بخش بود و سال‌به‌سال این جشنواره به پختگی و قوام لازم رسید و همچنان این سیر تحول و ترقی خود را در حال طی کردن است.
بنای این جشنواره بر اساس جوان‌گرایی و شاید هم بهتر بگویم نوجوان گرایی گذاشته شد یعنی ما فکر کردیم که این جشنواره باید برای قشری از نسل موسیقی باشد که همچنان به دنبال شکل گرفتن و انتخاب راه خودشان برای رسیدن به سطح حرفه‌ای موسیقی است وگرنه که سایر اقشار و رده‌های سنی فعال در زمینه موسیقی به نظر می‌رسد که مسیر خود را انتخاب و تا حدود زیادی نیز آن را طی کرده باشند. نسل جوان موسیقی با شرکت در این جشنواره و نواختن نت‌هایی که ممکن است بارها آنها را تمرین و اتود کرده باشند و البته جزء قطعاتی از موسیقی اصیل ایرانی است که دیگر کمتر شنیده می‌شود ضمن آشنایی با میراث موسیقی ایرانی، در رقابتی سالم با یکدیگر شرکت می‌کنند.
بردیا صدرنوری: جشنواره و جایزه همایون خرم (نوای خرم) با همکاری خانواده استاد همایون خرم و محوریت جناب مهندس رضا خرم و مدیریت این‌جانب و دبیری هنرمند گرامی آقای ناصر ایزدی چهار سال متوالی است که از سوی موسسه فرهنگی هنری راد نواندیش برگزار شده است و به امید خدا امسال دوره پنجم آن برگزار می‌شود. این جشنواره ویژگی‌های خود را از هنر و نیز ابعاد شخصیتی و خصائل اخلاقی مرحوم خرم گرفته است. هنری که نمایانگر موسیقی فاخر ایرانی است و ویژگی‌های اخلاقی که در قالب خاطرات و داستان‌های کوتاهی از همایون خرم و در کتابی با عنوان”بس نکته غیر حسن بباید …” به قلم رضا خرم و علی وکیلی نیز نقل شده است. یکی از ویژگی‌های بارز مرحوم خرم توجه به مباحث اخلاقی است و اینکه این استاد شهیر و فقید موسیقی هیچ‌گاه اجازه نداد تا اصول اخلاقی تحت‌الشعاع مقام و مرتبه هنری‌اش قرار گیرد و این مسئله به ما این موضوع را گوشزد می‌کند که ما باید با استفاده از چنین رویدادهایی سعی در انتقال مکارم اخلاقی در عرصه هنر به نسل جوان باشیم و کاری کنیم آنها باور کنند به‌واسطه اخلاق است که یک هنرمند بیشتر در جامعه هنری می‌تواند باقی بمانند.
نکته دیگر اینکه مرحوم خرم خیلی به جوانان میدان می‌دادند و برای خود من زمانی که جوانی بیست و یکی‌دوساله بودم و برای نخستین بار با ایشان برخورد داشتم بسیار برایم وقت گذاشتند و به کار هنری‌ام به‌دقت توجه و راهنمایی‌ام کردند. این استاد فقید به راهنمایی و تشویق نسل جوان و اعتمادبه‌نفس دادن به آنها بسیار اهمیت می‌دادند.
ما برای ایجاد و برگزاری این جشنواره موضوعی را مورد اهمیت قراردادیم که به نظرم باید در فضای فرهنگی کشور گسترش یابد و آن کسب اجازه از خانواده مرحوم خرم بود. احترام به خانواده یک هنرمند و کسب اجازه از آنان برای برگزاری چنین رویدادی هم ازنظر اخلاقی و هم از نظر فرهنگی بسیار اهمیت دارد. محترم شمردن حقوق مادی و معنوی هنرمندان و وراث قانونی‌شان یک اصل در دنیا است.
سال ۹۳ نخستین دوره این جشنواره را برگزار کردیم آن‌هم به شکلی کاملاً خصوصی و بدون کوچک‌ترین چشمداشتی از سوی نهادها و ارگان‌های دولتی و اساساً شاید به این دلیل که این جشنواره غیردولتی برگزار می‌شود توانسته تا به اینجا ادامه پیدا کند هر چند که با مشکلات فراوانی نیز روبرو بودیم اما محاسن و مزایای برگزاری این جشنواره بیش از این حرف‌هاست.
به‌هرحال برگزاری یک فستیوال هزینه‌بر است و در مورد رویداد هنری که طبق گفته شما به شکل خصوصی و بدون هیچ پشتوانه مالی دولتی برگزار می‌شود چنین مسئله‌ای ممکن است در روند برگزاری مشکلاتی را به همراه داشته باشد، در این مورد بیشتر توضیح بدهید؟
صدرنوری: باید به این نکته اشاره کنم که اساساً میان کار دولتی باکار خصوصی تفاوت‌های فاحشی وجود دارد و لذا نباید به‌ویژه در برگزاری این جشنواره، روند اجرایی آن را با موارد مشابهی که بخش دولتی متولی آن است مقایسه کرد. من باوجودآنکه هیچ‌وقت کارمند دولت نبوده‌ام اما در جریان برنامه‌های و همایش‌های برگزار شده از سوی نهاد دولتی قرار دارم و می‌دانم که در ساختار دولتی، انجام یک کار که ممکن است یک فرد از عهده آن بربیاید به یک تیم کاری واگذار می‌شود از طرفی حساسیت در هزینه کردها کمتر از بخش خصوصی است و این امر به افزایش هزینه‌های یک پروژه دامن می‌زند درحالی‌که در بخش خصوصی اوضاع بر این منوال نیست.
در سه دوره اخیر این جشنواره منهای دوره اول با توجه به گستردگی بخش‌ها و افزایش میزان شرکت‌کنندگان، مسئولان برگزاری این جشنواره با جذب حامی مالی و اسپانسر سعی در تأمین هزینه‌های برگزاری آن داشتند و به‌ویژه در تأمین جایزه‌های این جشنواره از مؤسسات بخش خصوصی، جلب حمایت کردیم که به‌اندازه نیاز نبود لذا بازهم بخش قابل‌توجهی از هزینه‌ها بر عهده موسسه خود ما بود.
همین‌جا باید به یک مسئله اشاره‌کنم و آن لزوم آسیب‌شناسی در حوزه اسپانسرینگ است که متأسفانه در جریان آن اصل به کنار می‌رود و حواشی آن مهم‌تر از اصل است. متأسفانه برخی نمایندگان و رابطین اسپانسرهای رویدادهای فرهنگی و هنری در جریان مذاکرات و توافقات، درخواست پورسانت یا مبالغ غیرواقعی و یا درخواست‌های عجیب‌وغریبی برای عقد قرارداد اسپانسری می‌کنند که این اجحاف در حق فرهنگ و هنر این مملکت است. نکته دیگری که وجود دارد این است که اسپانسرها در مورد مقولاتی دیگر همچون همایش‌های علمی و اقتصادی راحت‌تر به میدان می‌آیند تا در حوزه فرهنگ و هنر آن‌هم موسیقی و حتی طیفی از آنها هم با این شرط به میدان می‌آیند که بعدها اعلام شود حامی یک رویدادی غیر از موسیقی شده‌اند و انگار بیم از آن دارند که در مورد مقوله‌ای همچون موسیقی به‌عنوان حامی مطرح شوند. این موارد در کنار فضای کلی اقتصادی جامعه موجب شد که ما امسال و در آستانه برگزاری پنجمین دوره جشنواره نوای خرم با مشکلات مالی شدیدتری دست‌وپنجه نرم کنیم.
آیا قرار است این جشنواره به شکل دائمی باشد و هرساله شاهد برگزاری آن باشیم؟
خرم: بله. از ابتدا بنا بود که این جشنواره مرتب برگزار شود چراکه کار مرحوم پدر هم به‌واسطه پشتکار و جهدی که ایشان داشتند روان در پیش بود اما باید دید در ادامه کار تا چه حد می‌توانیم موفق پیش برویم، درهرصورت که مؤسسه فرهنگی هنری راد نواندیش طی این مدت نهایت زحمت و تلاش خود را به انجام رساند و امیدواریم اساساً به‌جایی برسد که ما تبدیل به یک بنیاد شویم که حتی در آینده به فرض نبود ما نیز این روند همچنان به حیات خود ادامه دهد که ایده‌ای است که همان ابتدا همه عوامل به آن می‌اندیشیدند.
چرا نهایت سن شرکت‌کنندگان در این جشنواره ۱۸ سال تعیین‌شده است؟
صدرنوری: باید به این نکته اذعان کنم که پشت این جشنواره تفکر و مطالعات مهندسی و مدیریتی وجود دارد. ما اساساً به دنبال تیپ خاصی از موسیقی هستیم که با موسیقی متداول این روزها و موسیقی بی‌محتوا و روزمره تا حدود زیادی فاصله داشته باشد و مبتنی بر موسیقی فاخر و دارای اصالت ایرانی تعریف شود، همچون فرایندی که در دهه ۴۰ و ۵۰ و به‌ویژه ۵۰ طی شد و مرحوم خرم در این دهه آثار ماندگاری را از خود به یادگار باقی گذاشتند. البته در همان زمان هم انواع و اقسام دیگ موسیقی هم ارائه می‌شد که موضوع بحث ما نیست.
ازآنجاکه به دنبال ارتقای سطح فرهنگی جامعه و حفظ میراث معنوی و فرهنگی کشور عزیزمان هستیم لذا باید در یک حرکت زیربنایی بر روی گروه سنی سرمایه‌گذاری کنیم که اصطلاحاً در حال فراگیری و زمینه پذیرش و شکل‌گیری بیشتری دارند، نسلی که به دنبال انتخاب راه درست در زمینه فعالیت حرفه‌ای موسیقی هستند و درنتیجه با توجه به هدف ارتقای سطح فرهنگی اگر ما بر روی این قشر سنی از فعالان و علاقه‌مندان موسیقی سرمایه‌گذاری کنیم هم خود آنان زمینه بیشتری دارند و هم اینکه ناخودآگاه خانواده‌ها هم به موضوع ورود می‌کنند.
ما قصد داریم در برابر آماج انواع موسیقی بی‌کیفیت که ممکن است نسل جوان را آلوده خود کند و گوش و سلیقه موسیقایی آنان را تنزل دهد کمک کنیم تا شکلی از موسیقی که موجب لطافت روح و افزایش قدرت تشخیص نسل آینده موسیقی می‌شود را ترویج دهیم و لذا این رده سنی از کودک تا سن ۱۸ ساله را برای حضور در این جشنواره انتخاب کردیم.
آثار آهنگسازانی هرسال به بخش‌های این جشنواره افزون می‌شود، ملاک انتخاب آنها از سوی مسئولان برگزارکننده این جشنواره چیست؟
خرم: هرساله با اضافه شدن قطعاتی از آهنگسازان دیگر این جشنواره تکامل‌یافته‌تر از قبل برگزار می‌شود و البته در دو دوره اول تنها مبنا آهنگ‌های پدر مرحومم بود و از سال سوم ما قطعاتی از آهنگسازان نامی را نیز به این جشنواره اضافه کردیم و مبنا و ملاک ما هم برای این انتخاب اصالتی بود که در آثار برخی از چهره‌های نامی موسیقی ایران مشاهده می‌شد. سال سوم آثار علی تجویدی که در آهنگسازی سرآمد بودند و البته مدت زیادی نیز با مرحوم خرم همکاری داشتند و همچنین آثاری از روح‌الله خالقی که به همراه علینقی وزیری پایه‌گذار نوعی موسیقی ارکسترال علمی در ایران بودند به این فهرست اضافه شد و البته گوشه چشمی هم به ارکان برنامه گل‌ها که اوج تبلور موسیقی ایرانی در قالب آن برنامه بود داشتیم و در سال چهارم حبیب‌الله بدیعی، استاد یاحقی و مجید وفادار و اسدالله ملک به این مجموعه اضافه شدند و تا جایی که تصور کنیم اصالتی در میان آثار نام‌آوران موسیقی ایرانی وجود دارد در حد بضاعت جشنواره این اسامی را نیز به این فهرست اضافه خواهیم کرد. با این شرط که باسیاست‌های جشنواره در تناقض نباشد و البته ما هیچ اجباری بر این مسئله نداریم و نمی‌خواهیم به این واسطه این نوع موسیقی را به کسی تحمیل کنیم.
صدرنوری: در این جشنواره به دنبال موسیقی‌ای هستیم که دارای اصالت باشد و مترادف بافرهنگ ایرانی هرچند که پایه همه آنها اصول علمی و ریاضی است که در موسیقی کلاسیک هم مشاهده می‌شود. چنین موسیقی، موسیقی ماست آن‌هم مبتنی بر موسیقی ردیف دستگاهی. ما هنرمندانی که درراه اعتلای موسیقی اصیل ایرانی زحمت کشیده‌اند را به‌عنوان افرادی ارزشمند در حوزه موسیقی قلمداد کرده و آنها و آثارشان را به‌عنوان سرمایه فرهنگی به‌واسطه جشنواره و جایزه خرم به نسل جدید بیش از پیش معرفی کنیم.
آیا اضافه شدن آثار آهنگسازان دیگر غیر از مرحوم خرم به جشنواره به این دلیل بود که جشنواره به ورطه تکرار نیفتد و حداقل پس از چند دوره دستاورد جدیدی نداشته باشد؟
صدرنوری: پیش‌تر هم اشاره کردم که از روز نخست این جشنواره با پشتوانه یک طرح مطالعاتی جامع طراحی و به مرحله اجرا درآمد، مجموعه‌ای از مباحث نظری که ما بر اساس آن پیش‌بینی برای بین‌المللی شدن جشنواره را نیز کرده‌ایم. بااین‌وجود باید بگویم که افرادی همچون خرم و تجویدی و بدیعی و یاحقی و امثال آنان آن‌قدر نامی و پرآوازه هستند که برای اغلب خانواده‌های ایرانی شناخته‌شده‌اند. از طرفی هم‌اکنون در میان اعضای خانواده با مواردی روبرو هستیم که ممکن است هر یک از آنها آهنگ‌های ساخته شده توسط مرحوم خرم و یا سایر آهنگسازان را برای خود زمزمه کند اما نمی‌دانند که این ملودی و آهنگ از کیست.
خرم: ممکن است نقدها بر این نکته بیشتر تأکید داشته باشند که چرا با مرحوم خرم شروع کرده‌اید و بیشتر بر روی آثار او مانور می‌دهید؟ من صرف‌نظر از اینکه پسر این استاد فقید هستم، غیر متعصبانه می‌خواهم به این نکته اشاره کنم که آثار مرحوم خرم البته با همه احترامی که به همه بزرگان موسیقی ایران قائلم و آنها نیز در دوره خود آثار ماندگاری را در جهت تعالی موسیقی ایرانی از خود به یادگار گذاشتند از یک نوع حرکت و پویایی خاصی برخوردار است که ممکن است برای نسل نوجوان و جوان موسیقی کشور همچنان آن طراوت و تازگی خود را داشته باشد. آثار او مبتنی بر اصالت‌های موسیقی ایرانی از چنان قابلیتی برخوردار است که قابلیت بازسازی به اشکال مختلف رادار است و این خصیصه در آثار دیگر آهنگسازان شاید کمتر دیده شود همچنان که آثار او را حتی بارها به شکل پاپ نیز تنظیم کرده‌اند. این مسئله است که می‌توان با استفاده از آثار خرم نسل امروز را تشویق کرد به گرایش به چنین موسیقی. حتی ما در ۴ دوره گذشته این جشنواره تلاش کردیم آثاری را به‌عنوان برگزیده انتخاب کنیم که از آثار آهنگسازان دیگری غیر از خرم اقتباس شده‌اند اما به سبب قابلیتی که آثار مرحوم پدرم دارا بودند معمولاً بیشتر نفرات برگزیده این جشنواره از آثار این هنرمند فقید هستند.
نقد دیگری که بر این جشنواره وارد است کم‌فروغ بودن آثار کودک و نوجوان به لحاظ کمی در این رویداد موسیقی است، در این مورد هم توضیح بفرمایید؟
صدرنوری: ما در جشنواره نوای خرم به شکل تخصصی به موسیقی کودک نمی‌پردازیم. همچنان که در این جشنواره به موسیقی نواحی هم نمی‌پردازیم. به این واسطه هم از سوی برخی مدرسان موسیقی کودک موردنقد واقع شدیم که کودکان را چه به موسیقی خرم!
ما تیپ موسیقی که در این جشنواره موردتوجه داریم را مشخص کرده‌ایم و البته این نکته را هم متذکر شدیم که اگر آثار نوآورانه‌ای بر روی این نوع موسیقی برای کودکان و نوجوانان ساده‌سازی شود از آن نیز استقبال می‌کنیم همان‌طور که در آموزش موسیقی کلاسیک سمفونی شماره ۹ بتهوون برای مخاطب کودک ساده‌سازی کرده و تدریس می‌کنند.
اساساً هدف اصلی ما در این جشنواره آشنایی نسل نوجوان و جوان با نوع خاصی از موسیقی است که مبتنی بر موسیقی ردیف دستگاهی ایران و در قالب‌های ارکسترال و علمی نواخته می‌شود و البته قالب‌های دیگر نیز در تولید چنین آثار فاخر موسیقایی دخیل است که ما به آنها نیز خواهیم پرداخت و آنها را به مخاطبان خود به نحو احسن معرفی خواهیم کرد. تک‌نوازی و تک‌خوانی از جمله این قالب‌هاست و من همین‌جا از معلمان و دلسوزان موسیقی کودک و نوجوان درخواست می‌کنم که به کمک ما بیایند و مدلی ارائه نمایند و یا به ما پیشنهاد بدهند که خیلی اصولی‌تر از قبل ما بتوانیم نسل نوی موسیقی را با گونه‌های فاخر موسیقی در قالب‌های گوناگون آشنا سازیم.
آیا جشنواره نوای خرم نیز بر اساس یک مدل و ساختار محتوا همچون بسیاری از جشنواره‌ها به راه خود ادامه خواهد داد و یا دچار تغییر و تحول خواهد شد؟
صدرنوری: ابتدا باید بگویم که این جشنواره دوران طفولیت خود را طی می‌کند و بر اساس نقشه راهی که داریم حداقل دو سه دوره دیگر نیاز دارد که به یک ثبات نسبی رسیده تا بعد به دنبال ایجاد تحول در آن باشیم. بسیاری این جشنواره را با جشنواره موسیقی جوان مقایسه می‌کنند و از این حیث که چون تشابهاتی میان این دو جشنواره وجود دارد، جشنواره نوای خرم را چندان مناسب و ضروری نمی‌دانند. ابتدا باید بگویم که این جشنواره کاملاً خصوصی است و با جشنواره موسیقی جوان که دولتی برگزار می‌شود تفاوت زیادی دارد از جمله بخشی از جامعه هدف و نوع موسیقی که به دنبالش است. نوای خرم در عمر کوتاه خود توانسته البته به محبوبیت قابل قبولی نیز دست پیدا کند که بخش عمده‌ای از محبوبیت و فراگیری جشنواره را مدیون کمک اصحاب رسانه در به تصویر کشیدن و انتقال زحمات دست‌اندرکاران جشنواره و هنرمندان هستیم.
در وهله بعد باید بگویم که جشنواره در دو وجه دچار تغییر و تحول خواهد شد یکی وجه آهنگسازی و اضافه شدن بخش آهنگسازی به این جشنواره است چون ما باید از همین ابتدا به فکر تربیت نسل آهنگساز که در آینده جایگزین افراد صاحب‌نامی همچون مرحوم خرم شوند نیز باشیم.
از طرف دیگر نیز گسترش جغرافیایی این جشنواره در داخل و خارج کشور مدنظر است. در دوره پنجم مشارکت هنرمندان از اقصی نقاط کشور به اوج خود رسیده است همچنان که ما در ادوار گذشته هم بسیاری از برگزیدگانمان از شهرستان‌ها بودند و البته دورخیز برای بین‌المللی شدن جشنواره که با توجه به مقبولیت موسیقی سنتی ایرانی در کشورهای دیگر و همچنین ایرانیان مقیم خارج از کشور که عرقی نسبت به فرهنگ و هنر سرزمین خود دارند با ایجاد چنین بخشی قطعاً اتفاقات خوبی برای جشنواره خواهد افتاد که البته این امر مستلزم فراهم آمدن مقدمات فراوانی است.
خرم: تصور می‌کنم غیر از مواردی که در راستای تحول و تغییر جشنواره برشمرده شد مورد دیگر این باشد که باید در آینده به دنبال ایجاد قسمتی در جشنواره باشیم که اختصاص به موسیقی علمی دارد. جشنواره نوای خرم جشنواره احساسی است که سعی در القای اصالت موسیقی ایرانی با الهام از موسیقی آهنگسازان پیشکسوت دارد اما ممکن است در میان نسل جدید موسیقی فرد خاصی وجود داشته باشد که مثلاً قادر باشد رپرتواری را اجرا کند و بتواند ویولن را بسیار قوی بزند اما نتواند تصنیفی را بازسازی و نوازندگی کند که در این جشنواره زمینه برای حضور او نیز باید فراهم شود.
مشکلی که اکثر جشنواره‌های ما دارند این است که شرکت‌کنندگانی که در این رویدادها شرکت می‌کنند و به‌ویژه آن‌هایی که گمنام هستند پس از گرفتن جایزه و تقدیر در اختتامیه به حال خود رها می‌شوند و هیچ حمایت و توجهی برای شکوفایی و ایجاد انگیزه به جهت ادامه راه برای آنها صورت نمی‌گیرد آیا جشنواره نوای خرم به این مقوله اندیشیده است؟
صدرنوری: ما در این راستا دو کار برای این عزیزان انجام داده‌ایم یکی استفاده از آنها به بهانه‌های مختلف به‌منظور اجرا در برنامه‌ها و یا به‌صورت کنسرت که به اجرای موسیقی بپردازند و به این واسطه بیش‌ازپیش تمرین نمایند و دیده شوند به‌طور مثال در دوره پیشین افتتاحیه جشنواره را در فرهنگسرای ارسباران با اجرای برخی برگزیدگان سال قبل از آن آغاز کردیم و دوم هم اعلام اسامی آنها در فرمتی مشخص به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که موردحمایت قرار گیرند و یا مثلاً به سایر گروه‌های موسیقی یا جشنواره‌ها معرفی شوند. حقیقت این است که چون ما یک تشکل خصوصی هستیم به دلیل مضایق مالی بیشتر از این نمی‌توانیم کاری انجام بدهیم و شاید این سؤال در ذهنتان پیش بیاید که می‌توان کار آنها را در قالب آلبوم تولید و نشر داد که باید بگویم اغلب کارهایی که این دوستان به جشنواره ارائه می‌دهند صاحب اثر دارد اعم از ملودی و شعر که باید درگیر پروسه مجوز برای تولید آلبوم آنها شد مضافاً بر اینکه این دوستان هنوز در ابتدای راه هستند و ممکن است که کارهای نواخته شده آنها در جشنواره بی‌نقص باشد اما با اصل اثر و سطح کیفی اصل آثار تفاوت دارد و دوستان نوجوان شرکت‌کننده در این جشنواره باید همچنان به تمرین و ممارست بپردازند تا به اوج پختگی لازم برسند اما درعین‌حال ما در حد توان به کمک شرکت‌کنندگان مستعد جشنواره و به‌ویژه آن‌هایی که از بضاعت مالی خوبی برخوردار نیست می‌شتابیم.
جشنواره موسیقی جوان به فاصله کمی از جشنواره نوای خرم برگزار می‌شود. آیا دیدگاه شما نسبت به این جشنواره رقابتی است و یا رفاقتی؟
صدرنوری: من اسم این فرایند را کمکی و مکمل می‌گذارم. همیشه اتفاقی که در بخش خصوصی رقم زده می‌شود در بخش دولتی دو حالت به وجود می‌آید. یا بخش دولتی به دنبال تقویت و تثبیت رویدادهای مشابه خود است که از مزایا و نکات مثبت این رخداد در بخش خصوصی بهره می‌گیرند و این امر اتفاق خوب و سازنده‌ای است و یا بخش دولتی خواسته یا ناخواسته با تصمیم‌گیری‌های خاص و رویه‌های نامناسب یا انجام کارهای موازی به رقیب یا مخرب بخش خصوصی تبدیل می شودکه اتفاق نامیمونی است و متأسفانه در فضای جامعه ما اغلب شکل دوم رایج است.
به‌هرحال به نظرم جشنواره نوای خرم بر روی جشنواره موسیقی جوان اثر مثبت گذاشته و باعث تقویت آن شده است. از کارهای خوبی که به جشنواره موسیقی جوان افزوده‌شده است بخش موسیقی نواحی است که اقدامی روبه‌جلو و مترقی و در راستای حفظ سرمایه فرهنگی کشورست.
در این سال‌ها آیا هیچ‌وقت تلاشی برای حمایت و مساعدت دولتی به‌منظور برگزاری جشنواره داشته‌اید؟ بودجه جشنواره چقدر است؟
صدرنوری: به‌هیچ‌عنوان کمکی از هیچ نهاد دولتی نگرفتیم و من همین‌جا با اطمینان عرض می‌کنم که روزی اگر به دنبال کمک‌های دولتی برای چرخاندن چرخ جشنواره و جایزه نوای خرم باشیم افول جشنواره نوای خرم فرا می‌رسد.
بودجه هرساله این جشنواره تقریباً ۵۰۰ میلیون تومان است. ما هر دوره حداقل دو مرحله داوری آثار را داریم که البته پیش آمده به جهت برخی حساسیت‌هایی که وجود دارد و اغلب شرکت‌کنندگان ما نوجوان هستند حتی یک مرحله داوری نیز چند بار تجدید شده است. هزینه سالن‌های اجرا از جمله هزینه‌های جشنواره است که قابل‌توجه است. علاوه بر این تمام مراحل جشنواره تصویربرداری و مستندسازی می‌شود و در هر دو مرحله رقابتی و نهایی به همه شرکت‌کنندگان جوایزی تعلق می‌گیرد و با سایر هزینه‌های جاری برگزاری این جشنواره مشاهده می‌کنید که جشنواره آن‌چنان هم که تصور می‌شود پرهزینه نیست.
با همه این تفاصیل جشنواره توانسته است طی ۴ سال برگزاری به جایگاه خوبی دست پیدا کند. سال نخست ۷۸ شرکت‌کننده داشتیم. سال دوم ۶۸۰ شرکت‌کننده، سال سوم ۱۰۴۰ شرکت‌کننده و سال چهارم ۱۱۵۰ شرکت‌کننده که وضعیت نسبت مطلوبی است. به‌ویژه اینکه شرکت‌کنندگان از بیش از ۶۰ شهر از اقصا نقاط کشور در جشنواره حضور یافتند.
این جشنواره گویا کمپینی را نیز ایجاد کرده است. در مورد ماهیت این کمپین نیز کمی توضیح دهید؟
صدرنوری: بله، کمپین اخلاق‌گرایی در فرهنگ و هنر که همان‌طور که ابتدا نیز عرض کردم یکی از اهداف ما از برگزاری این جشنواره اخلاق‌مداری و آموزش رعایت اخلاق به نسل نوجوان در فعالیت‌های فرهنگی و هنری است و مهم‌تر از همه این‌ها احترام گذاشتن به بزرگ‌ترهای هنر است که متأسفانه سالیانی است که به جهت سوء رفتار و بدرفتاری برخی از خود همین معلمان و اساتید اخلاق‌گرایی در هنر کمرنگ شده است. مثلاً در اجرای یک کنسرت در فرهنگسرای ارسباران که یکی از اساتید به نام به‌عنوان نوازنده میهمان در گروه حضور داشت تنها کسی که برای احترام به حضور ایشان از جا بلند شد این حقیر بودم و باقی دوستان که از هنرمندان جوان در این عرصه بودند بی‌تفاوت سر جای خود نشستند. بالاخره باید نسل نوجوان اخلاق نیکو را موردتوجه قرار دهد و با رشد هنرش مکارم اخلاقی‌اش هم ارتقا یابد. به هر ترتیب این کمپین ایجاد شد هرچند که چون بخش خصوصی متولی آن بود از سوی نهادهای دولتی عرصه فرهنگ و هنر هم هیچ حمایتی از آن صورت نگرفت.
خرم: بااین‌وجود اما ما به کار خود در تحقق این امر مهم در عرصه هنر به‌منظور فرهنگ‌سازی به نسل نوجوان و جوان و خانواده‌هایشان ادامه می‌دهیم و امیدواریم این امر به شکل ناخودآگاه و نامحسوس در آینده منجر به تحقق فرهنگ اخلاق‌گرایی در عرصه هنر شود.
از دیگر ویژگی‌های جشنواره نوای خرم اگر قرار باشد به مورد دیگری اشاره‌کنید، آن چیست؟
صدرنوری: ما فهرست مجموعه آثار هنرمندان موردنظر نوای خرم را بر روی سایت جشنواره قرار می‌دهیم و انتخاب اینکه هر یک از شرکت‌کنندگان کدام‌یک از قطعات را بنوازند به عهده خودشان است و تا لحظه اجرا داوران محترم از اینکه او چه قطعه‌ای را انتخاب کرده است خبر ندارد. اسامی داوران نیز تا لحظه شروع بخش رقابتی جشنواره منتشر نمی‌شود تا اگر هنرجویی که در جشنواره شرکت کرده است مثلاً شاگرد یکی از آنها به‌عنوان استاد بود موجب نشود در حق سایر شرکت‌کنندگان اجحافی صورت گیرد و حتی در زمان داوری اگر این نوع رابطه استاد و شاگردی بین استاد و شرکت‌کننده‌ای مسجل شد معمولاً از داوران جایگزین استفاده می‌کنیم.
آقای خرم گویا قرار است آثاری از مرحوم پدر که قبلاً منتشرنشده‌اند، تولید و منتشر شوند، درست است؟
بله. قریب ۹۰ کار است که ۱۲ تای آنها از آهنگ کامل برخوردار هستند و باقی نیاز به حذف و اضافاتی دارد. دو تا از آنها که هم‌اکنون مراحل ضبط را می‌گذرانند. یکی از آنها به خوانندگی سهیلا گلستانی و دیگری به خوانندگی همایون کاظمی است.
نکته مهم اینکه چه در دوره حیات ایشان و چه پس‌ازآن غالب اجراها باب میل نبوده است و خود مرحوم پدرم تنها از بازخوانی یکی از آنها به خوانندگی محمد اصفهانی رضایت داشتند.
آقای صدرنوری شما به‌غیراز جشنواره ندای خرم مشغول چه‌کاری هستید؟
صدرنوری: من کار اصلی‌ام مهندسی سیستم و مدیریت است و از آن راه بیشتر درآمد و بخشی از آن را در فرهنگ و هنر هزینه می‌کنم. همچنین در موسسه راد نواندیش بزرگداشت‌هایی برای اهالی هنر به‌ویژه موسیقی برگزار می‌کنیم که مدیریت این بخش با دوست خوب و هنرمندم آهنگساز و مدرس موسیقی آقای ناصر ایزدی است. بخش تولید آلبوم موسیقی هم داریم که در آینده نزدیک آلبوم نگاه آسمانی را با آهنگسازی ناصر ایزدی و اجرای گروه مهر و خوانندگی سالار عقیلی داریم. همچنین آلبوم “نیایش” به آهنگسازی و نوازندگی پیانوی خودم، آلبوم عاشقانه در باران با شعر و دکلمه دکتر بابک صدرنوری، یک یا دو آلبوم از تک‌نوازی سنتور آهنگساز و ترانه‌سرای پیشکسوت استاد فضل‌الله توکل و چند کنسرت و بزرگداشت در دست اجرا داریم.
آیا هیچ‌گاه به دنبال کسب درآمد از راه جشنواره نوای خرم بودید و اینکه این جشنواره را به محلی برای درآمدزایی تبدیل کنید؟
صدرنوری: از همان ابتدا با سیاست‌گذاری که کردیم به جشنواره به‌عنوان رویدادی درآمدزا نگاه نکردیم. تصور کنید که یک شرکت‌کننده از منطقه دورافتاده کشور برای حضور در این جشنواره متحمل سختی راه و هزینه فراوانی شود آیا رواست که ما حضور پرانگیزه او را با دریافت یک ورودیه به جشنواره تحت شعاع قرار دهیم؟ و یا خانواده‌هایی که برای دیدن هنرنمایی فرزند خود از راه دوری به تهران می‌آید آیا آنها نیز باید پولی بابت مبلغ بلیت پرداخت کنند؟ و یا مراسم اختتامیه که ما از چهره‌های نامی موسیقی برای اعتباربخشی بیشتر به جشنواره دعوت می‌کنیم، چگونه می‌شود از آنها هزینه بلیت مراسم را دریافت کرد؟ به همین دلیل نظام بودجه‌ای جشنواره به سمت جذب پشتیبان گرایش پیداکرده است که آن‌هم با توجه به مشکلات و شرایط اقتصادی پیش‌آمده و عللی که پیش‌تر اشاره کردم از وضعیت مطلوبی برخوردار نیست. در پایان وظیفه خود می‌دانم مجدداً از شما و همه عزیزان حوزه رسانه و نیز هنرمندان گران‌قدر بابک شهرکی و علی وکیلی که از ابتدا برای برگزاری مطلوب جشنواره بدون هرگونه چشمداشتی ما را همراهی نمودند قدردانی کنم.
دیدگاهتان را بنویسید