هوشنگ جاوید در مراسم رونمایی آلبوم “موسیقی نوروز و بهار ایرانی” گفت: استقلال موسیقی ایران در حوزه‌های مختلف موسیقی ردیف دستگاهی، موسیقی نواحی، نوروزخوانی و یا حتی مرثیه‌خوانی‌ها از بین رفته‌است و هیچ مسئولی هم پاسخگو نیست.
به گزارش خبرنگار مهر، هوشنگ جاوید پژوهشگر موسیقی نواحی و آهنگساز ضمن بیان این مطلب در مراسم رونمایی آلبوم “موسیقی نوروز و بهار ایرانی” که با حضور محمد سریر مدیرعامل خانه موسیقی و بهروز وجدانی پژوهشگر موسیقی و مردم‌شناس و همچنین رضا مهدوی مدیر مرکز موسیقی حوزه هنری برگزار شد، با اشاره به از بین رفتن اصالت‌های موسیقی ایرانی گفت: از گذشته‌های دور در زمان اشکانیان و ساسانیان آوزهایی به نام آوازهای “مادر استانی” داشتیم که این آوازها فقط برای نوروز خوانده می‌شد. خوشبختانه بحث نوروز به عنوان یکی از فرهنگ‌های اصیل ایرانی پس از اسلام به قوت خود باقی ماند و حتی به پشتوانه معنویات دین مبین اسلام تقویت نیز شد.
وی در ادامه افزود: وقتی انقلاب شد به‌عنوان یک ایرانی و یک جوان انقلابی دلم می‌خواست در سرزمین خودم فعالیت کنم. در همان زمان با اساتید بزرگی چون فریدون جنیدی، محمد تقی مسعودیه، محمود روح‌الامینی فعالیت موسیقی خود را شروع کردم و آرام آرام در حوزه تحقیق و پژوهش موسیقی فعالیت‌هایی جسته و گریخته انجام دادم تا اینکه در سال ۱۳۷۰ نخستین جشنواره موسیقی منطقه‌ای را برگزار کردم.
این آهنگساز در ادامه افزود: پس از برگزاری این جشنواره ۱۰ سال سکوت کردم تا اینکه در سال ۱۳۸۳ نیز جشنواره موسیقی آیینی را راه انداختم. این جشنواره در زمانی برگزار شد که هنوز به شکل امروزی مباحث آیینی مانند شعر آیینی، تئاتر آیینی، موسیقی آیینی مطرح نشده و اینگونه دغدغه مسئولان نبوده است.
وی در ادامه به غفلت‌هایی که در حوزه موسیقی نواحی از جمله نوروزخوانی صورت گرفته‌است، اشاره کرد و گفت: وقتی صحبت از موسیقی نوروزی می‌شود نگاه عمومی این است که موسیقی نوروزی برگرفته از یک موسیقی شاد و دلنشین است این در حالی است که علاوه‌بر موسیقی شاد نوروزی ما مرثیه‌های نوروزی هم داریم. به این معنا که مراسم نوروز ما هر چند سال یکبار با مراسم‌هایی چون اربعین، عاشورا تاسوعا، ماه رمضان تداخل پیدا می‌کند به همین دلیل از قدیم الایام مرثیه‌های نوروزی که هم در برگیرنده نوروز ایرانی و هم قدر و شان مراسم‌های عزاداری را حفظ کند وجود داشت. ولی متاسفانه هیچ مسئولی از این داشته ها خبر ندارد و توجهی نکرده‌است.
جاوید با اشاره به نوروز سال آینده گفت: نوروز سال آینده همزمان با ایام فاطمیه است در واقع نوعی شادی و غم به هم می‌آمیزد که نیاز هست مسئولان به‌ویژه در رسانه ملی فکری برای این ایام بکنند اما دریغ که تمام این بحث‌ها به زودی به دست فراموشی سپرده می‌شود. در اینجاست که معتقدم استقلال موسیقی ایرانی در حوزه‌های مختلف از بین رفته است و کسی دم بر نمی‌آورد.
آهنگساز “موسیقی نوروز و بهار ایرانی” در ادامه افزود: در طول تمام این سالها اول برای دل خودم کار کردم و بعد برای ثبت موسیقی اصیل ایرانی برای آیندگان اما امروز یقین پیدا کردم که شاید تمام این تلاش‌ها بی‌فایده بوده است.
در ادامه این نشست محمد سریر مدیرعامل خانه موسیقی به اهمیت تولید آلبوم‌هایی از این دست اشاره کرد و گفت: اهمیت تولید آثاری از این دست در شرایطی که با امحای فرهنگ های مختلف مواجه هستیم یک امری ضروری است این خطر زمانی بیشتر احساس می‌شود که شاهد نابودی بخش‌های مختلف فرهنگ موسیقایی ایران که هسته اصلی و هویت ملی ما را تشکیل می‌دهد، هستیم.
وی در ادامه افزود: تولید آثاری از این دست که در حوزه باور کهن ایرانیان حرف برای گفتن دارد ضروری است چرا که بعد از اسلام هنوز حقانیت این آیین بر جای خود استوار مانده‌است و آثارش را در حفظ معنویت و بستگی‌های ملی شاهد هستیم بنابراین در این که وجود چنین نگاه‌هایی مهم و حیاتی است شکی نیست و باید از هوشنگ جاوید آهنگ ساز این اثر مراتب سپاس را به جا آورد.
این آهنگساز در ادامه صحبت‌های خود با اشاره به مراحل فنی این اثر گفت: مفاهیمی که در این آلبوم ذکر شده از دو جهت اهمیت دارد به این معنا که ترانه‌های موجود در این آلبوم از دل توده مردم و از درون جامعه ایرانی برخواسته است. آنچه در این نوروزخوانی مهم است اصالت این اثر است.
بهروز وجدانی مردم‌شناس در ادامه این جلسه به ثبت نوروز در میراث فرهنگ معنوی یونسکو اشاره کرد و گفت: در حال حاضر پدیده‌ای در میراث فرهنگ معنوی یونسکو به نام نوروز وجود دارد. این ثبت به ۱۳ سال پیش برمی‌گردد زمانی این طرح مطرح شد که کشورها می‌توانستند شاهکارهای فرهنگی نیکان خود را معرفی کنند و بهترین نمونه معرفی این فرهنگ از سوی ایرانیان نوروز بود. خوشبختانه این آلبوم را می‌توان به عنوان اثری تازه در این حوزه ارائه کرد.
نشست رضا مهدوی مدیرعامل مرکز موسیقی موزه هنری در بخشی از این نشست با اشاره به کم‌کاری‌های صداوسیما در تعریف درست نوروز و نگاه هنرهای مختلف به این پدیده فرهنگی گفت: فکر می‌کنم پدیده نوروز به عنوان فرهنگ اصیل ایرانی طبق آن چیزی که تلویزیون تعریف می‌کند نیست چرا که هر ساله شاهد هستیم نوروز در صداوسیما با سریال‌های صرفا خنده‌دار تعریف می‌شود و هیچ خبری از بزرگان هنر این سرزمین نیست.
وی در ادامه افزود: در فرهنگ نوروز ایرانی پدیده‌ای جز پاکی، زلالی و معنویت را نمی‌توان جستجو کرد و در این راستا نهادهایی چون حوزه هنری، تولیدات بی‌سابقه‌ای داشته‌اند به عنوان مثال حوزه هنری در سال ۹۰ ، ۱۱۶ ساعت تولید اثر موسیقایی داشت. این در حالی است که اگر هر یک از نهادهای دولتی در حد بضاعت خود به آیین‌های فرهنگ ایرانی مثل نوروزخوانی، مرثیه خوانی در ایام مختلف توجه داشته باشند قطعا شاهد تولیدات بهتر و نتایج مطلوب تری در جهت امر فرهنگ سازی هستیم.
مهدوی در ادامه با اشاره به ویژگی‌های این آلبوم موسیقی افزود: یکی از ویژگی‌های آلبوم موسیقی “موسیقی نوروز و بهار ایرانی” این است که کسانی که به عنوان خواننده دراین اثر موسیقایی حضور داشتند افرادی هستند که از دل جامعه بیرون آمده‌اند مانند کشاورزان، دامداران و روستائیانی که ناقل فرهنگ شفاهی ایران هستند فرهنگی که باید ثبت و ضبط شود.
وی در پایان با اشاره به این نکته که ضبط و ثبت فرهنگ شفاهی ایران به تنهایی کافی نیست، گفت: زمانی که فرهنگ شفاهی ایران در حوزه‌های مختلف ثبت و ضبط می شود نباید در کنج قفسه‌ها رود و این خطر بزرگی است که متاسفانه اتفاق افتاده به اعتقاد من جای این فرهنگ شفاهی در دانشگاههاست و چه خوب است یک واحد درسی هم در دانشکده‌های موسیقی در کنار شوبرت باخ بتهون به فرهنگ شفاهی موسیقایی ایران اختصاص دهیم.
دیدگاهتان را بنویسید