رگه‌های اختلاف پیدا شد؛ از ادغام با شهرداری تا مشکلات مالی!

علی رهبری در تازه ترین نشست خبری ارکستر سمفونیک تهران که روز سه شنبه ۱۲ آبان ماه به مناسبت برگزاری مستر کلاس رهبری ارکستر ارول ادینچ رهبر ارکستر ترکیه‌ای در تالار وحدت برگزار شد ضمن تشریح برنامه های این مستر کلاس به نکات متفاوتی پیرامون برنامه ارکستر سمفونیک تهران در ماه های آینده اشاره کرد.

مدیر هنری ارکستر سمفونیک تهران در ابتدا گفت: آشنایی من با ارول ادینچ در شهر پاریس اتفاق افتاد و با توجه به آشنایی که با این هنرمند پیدا کردم توانستم تجربه های متفاوتی را از سر بگذارنم که در دوارن کاری من بسیار ارزنده هستند، از این رو با توجه به شناختی که از این هنرمند دارم تصمیم گرفتم از او برای حضور در تعدادی از پروژه های آموزشی برنامه «مهر تا مهر» ارکستر سمفونیک تهران دعوت کنم تا در کنار ما مستر کلاس های رهبری ارکستر را برگزار کند.

وی ادامه داد: در طول دوره ای که قرار است با حمایت بنیاد فرهنگی هنری رودکی برگزار شود بیش از ۱۸ هنرمند در مستر کلاس های رهبری ارکستر حضور پیدا می کنند که من بر این باورم اگر حتی دو نفر رهبر ارکستر خوب از این برنامه خروجی داشته باشیم موفق هستیم.

رهبری در بخش دیگری از صحبت های خود با اشاره به خاطراتی که از همکاری با ادینچ در خارج از ایران داشته بیان کرد: رهبری ارکستر مانند کارهای سیاسی است که بسیاری دوست دارند آن را بدون داشتن تخصص تجربه کنند اما ما باید بدانیم که این رشته یکی از جدی ترین رشته های حوزه موسیقی است که باید از پایه به آن توجه ویژه ای کرد. به هر حال این موضوع برای ما بی نهایت جدی است که از یک رهبر ارکستر جهانی برای حضور در این برنامه ها دعوت کردیم.

وی گفت: ما برای این دوره از مستر کلاس ها امتحان ورودی نگذاشتیم ولی این احتمال وجود دارد که در دوره بعدی برای دسته بندی کیفیت، کارگاه های این برنامه را بعد از آزمون ورودی برگزار کنیم که بتوانیم به قالب درستی در این زمینه دست پیدا کنیم زیرا اگر بخواهیم به این شکل عمل کنیم قطعا با سختی فراوانی روبه رو خواهیم شد.

ارول ادینچ رهبر ارکستر و مدرس ترکیه ای مستر کلاس های رهبری ارکستر، ارکستر سمفونیک تهران نیز در این نشست ضمن بیان نکاتی پیرامون توانایی های علی رهبری در مجامع بین المللی توضیح داد: شاید اگر من جای علی رهبری بودم در ارکستر فیلارمونیک کشورهای اروپایی صاحب نام باقی می ماندم اما او به نظر من فداکاری کرد و تهران را به هر جای دیگری ترجیح داد.

وی افزود: علی رهبری به خاطر عشقی که به میهن خود دارد در تهران حضور پیدا کرده و به مجموعه ارکستر سمفونیک تهران سرو سامان ویژه ای داده که به طور هدف اصلی آن بالابردن سطح کیفی آن است و من امیدوارم چنین رویکردی تا پایان نتیجه گیری لازم ادامه پیدا کند. او هنرمندی بسیار با استعداد و با ارزش است که بسیاری از ارکسترهای اروپایی دوست دارند از حضور وی استفاده کنند.

اما بخش دوم این نشست خبری که به اصرار علی رهبری بدون حضور ارول ادینچ برگزار شد، به خبر پیشنهاد ادغام ارکستر سمفونیک تهران با ارکسترهای تازه تاسیس شهرداری تهران اختصاص داشت به طوری که مدیر هنری ارکستر سمفونیک تهران صراحتا اعلام کرد طی مذاکراتی که با عبدالحسین مختاباد رییس کمیته هنر شورای اسلامی شهر تهران شده، پیشنهاد ادغام این دو ارکستر مطرح شده و هر دو طرف نیز از این پیشنهاد استقبال کرده اند.

رهبری در ابتدای این بخش از صحبت ها خود بیان کرد: با هزاران مشکلی که تا به امروز در ارکستر سمفونیک تهران داشتیم بسیار خوشحالم که امروز در شرایطی هستیم که می توانیم به ۱۵۰ هنرمند ایرانی این مجموعه افتخار کنیم. من روزی را یادم می آید که یکی از دوستان معروف من که هم اکنون در ایران هم حضور دارد به من گفت که آقای رهبری اینجا ایران است آیا فکر می کنی می توانی کار را تا پایان به نتیجه برسانی؟ من به این دوست معروفم گفتم ممکن است با شما این کار امکان پذیر نباشد اما این بچه هایی که من می بینم می توانند بهترین باشند.

وی افزود: مطمئن باشید اگر این بچه ها با جان و دل خود کار نمی کردند من هم نمی توانستم در اینجا بمانم و کار کنم زیرا اگر مانند چند سال گذشته به امید قول های اداری به سبک ایرانی بودم به هیچ حایی نمی رسیدم. گرچه در این مدت هم می دانم بسیاری از اعضای ارکستر با مشکلات متعدد حقوقی روبه رو شدند اما با جان و دل خود ماندند و در کنار هم به من برای اعتلای نام ارکستر سمفونیک تهران تلاش کردند.

مدیر هنری ارکستر سمفونیک تهران تصریح کرد: من به ایران آمدم تا شرایط را درست کنم. من برای گرفتن پست و مقام به ایران نیامدم. من به ایران آمدم تا کار عقب مانده چهل سال گذشته خودم را تکمیل کنم. ۱۰ سال پیش هم به ایران آمدم اما آن زمان به محض اینکه دیدم نمی توان کاری را انجام داد رک و صریح اعلام کردم که نمی توانم و رفتم، اما امروز در کنار شما با جرات بیشتری حرف می زنم و بر این باورم که حالا می توان قول داد و کارهایی را انجام داد. البته ذکر این نکته هم لازم است که اگر از همین امروز به فکر چاره نباشیم ممکن است نتوانیم برنامه ها را به جلو ببریم.

استقلال ارکستر سمفونیک تهران الزامی است

این رهبر ارکستر در ادامه صحبت های خود گفت: من بر این باورم وقت آن رسیده که ارکستر سمفونیک تهران به استقلال برسد و به شیوه ای مستقل کارهای خود را انجام دهد. ارکستر سمفونیک تهران باید کارهای خود را خودش انجام بدهد. این همان روالی است که در تمام دنیا رواج دارد و بسیاری ارکسترها در کنار همه حمایت هایی که از سوی دولت می شوند به صورت کاملا مستقل به کارهای خود رسیدگی می کنند. البته در اینجا باید به مدیریت بنیاد فرهنگی هنری رودکی حق بدهم زیرا این نهاد در ابتدا اصلا آمادگی چنین کار بزرگی را نداشت اما به هر ترتیب تلاش خود را انجام داد که با وجود تجربه کم فعالیت ها را به سمتی ببرد که باعث بی آبرویی نشود.

رهبری ادامه داد: اما بیش از پنج هفته است که ایده ای را دنبال می کنم، اینکه چطور می شود درجا نزنیم اما کاری کنیم که همه فعالیت ها طبق برنامه از پیش تعیین شده هدایت شود. چندی پیش به مطلبی برخورد کردم مبنی بر اینکه شهرداری تهران به موسیقی علاقه دارد و این موضوع همان فضایی است که در همه جای دنیا وجود دارد و سه ضلع وزارت فرهنگ، تلویزیون و شهرداری همکاری مستمری با این ماجرا دارند.

گرفتن پاسخ مثبت در یک قرار ناهار کاری

این آهنگساز و رهبر ارکستر که در نشست خبری مرداد ماه امسال از آشنایی کم خود با عبدالحسین مختاباد رییس کمیته هنر شورای اسلامی شهر تهران سخن گفته بود، توضیح داد: تصمیم گرفتم درباره این موضوع تماسی با آقای مختاباد داشته باشم و از وی خواستم تا درمورد پیشنهاد ادغام ارکستر سمفونیک تهران و ارکستر فیلارمونیک شهرداری تهران فکر کند و خوشبختانه دیدم که وی با سرعت زیاد به این پیشنهاد من در یک ناهار کاری پاسخ مثبت داد به طوری که کاملا معلوم بود که ایشان نیز به وجود یک ارکستر درجه یک اعتقاد دارند و به نوعی هدف او با ما یکی است.

به «ارکستر سمفونیک ملی شهر تهران» فکر کنیم

رهبر ارکسترسمفونیک تهران بیان کرد: اگر همه ما دست به دست هم بدهیم و به ایده تشکیل یک ارکستر قوی با عنوانی مانند «ارکستر سمفونیک ملی شهر تهران» بیشتر از اینها فکر کنیم می توانیم شاهد اتفاقات خوبی در حوزه موسیقی باشیم. به هر حال فضا به گونه ای است که همه به یکدیگر نیاز فراوان و اگر شرایط به گونه ای باشد که شهردار تهران در این زمینه به ما یاری برساند می توانیم به آینده امیدوار باشیم.

وی افزود: در این مدتی که ارکستر سمفونیک تهران برنامه های مختلفی را برگزار کرد ما دعوت های مختلفی را از کشورهای اروپایی، آسیایی و آمریکایی برای برگزاری کنسرت داشتیم اما من از هول حلیم در دیگ نمی افتم چرا که معتقدم این فضا نیازمند امکانات بسیاری قوی است که باید بیشتر روی آن تمرکز کرد. درست که گفتن اینها آسان است اما همه خوب می دانیم که چنین شرایطی مستلزم امکانات فراوانی است که همه باید برای انجام آن تلاش کنند.

وی در بخش دیگری از صحبت های خود گفت: به هر حال اگر بخواهیم برنامه های ارکستر سمفونیک تهران را پیش ببریم به این شکل ممکن است به موانعی برخورد کنیم. ما نباید خودمان را گول بزنیم که همه چیز درست می شود. به هر ترتیب ارکستر باید اختیار داشته باشد و در کارش نیز دخالتی صورت نگیرد. ارکستر باید به سمتی برود که همه مسوولیت ها در اختیار خودش باشد.

دلم به حال ارکستر سازهای ملی سوخت

رهبری درباره تعطیلی زودهنگام ارکستر سازهای ملی نیز بیان کرد: من هم مانند شما وقتی دیدم شرایط ارکستر موسیقی ملی در این وضعیت قرار گرفته واقعا دلم سوخت چرا که معتقدم این ارکستر نباید از بین رود و لازم است هرچه زودتر در فعالیت های این مجموعه تجدیدنظر شود. خوشبختانه در دیداری که با آقای مختاباد داشتم وی قبول کرد بدون اینکه خواننده ارکستر باشد حمایت های خوبی انجام دهد، یعنی اینکه ایشان هزینه های این ارکستر را نیز تقبل خواهند کرد.

وی درباره حاشیه ها و اختلافات چند ماه گذشته خود با مختاباد و صلح و آشتی روزهای اخیر نیز توضیح داد: به اعتقاد من آقای مختاباد با من رفتار حرفه ای کرد و این خیلی درست است که چنین فردی با وجود مشکلاتی که از قبل وجود داشت با من چنین رفتاری کرد. حتی امکان داشت ایشان من را ببنید و سلام و علیک هم نکند. به هر ترتیب ما در زمانی هستیم که لازم است محتاط تر کارها را جلو ببریم من این را صراحتا اعلام می کنم اما بر این باورم با تمام این احتیاط ها باید برنامه «مهر تا مهر» انجام شود.

بودجه ارکستر سمفونیک کم شد

مدیر هنری ارکسترسمفونیک تهران در پاسخ به این سوال که آیا بودجه چند میلیاردی ارکسترهای دولتی کفاف هزینه های ارکستر را نمی دهد؟ پاسخ داد: متاسفانه بودجه ای که برای ارکسترهای دولتی در نظر گرفته شده بود کم شده است که البته در این زمینه باید مدیران بنیاد رودکی پاسخ لازم را بدهند اما وقتی من می شنوم بودجه ای که پیش بینی شده آن بودجه ای نیست که ما فکرش را می کردیم پس باید حواسمان باشد که مشکلاتی در این زمینه به وجود می آید.

وی افزود: من برنامه «مهر تا مهر» ارکستر سمفونیک تهران را کنسل نکردم اما احساس می کردم از آقای رییس جمهور تا تمامی مدیران وزارت ارشاد به ما کمک کنند. به هر حال انجام این کار بزرگ برای بنیاد رودکی که اصلا آمادگی این کار را نداشت کار سختی بود گرچه بنده به این موضوع واقف هستم که برنامه ریزی ها نیز باید به شکلی باشد که صرفه جویی هم مد نظر قرار گیرد.

لغو کنسرت ادینچ، دفتر موسیقی و من

رهبری در ادامه نشست خبری خود به موضوع لغو ناگهانی کنسرت «مرثیه موتسارت» که قرار بود روزهای ۱۳ و ۱۴ آبان ماه به رهبری ارول ادینچ در تالار وحدت برگزار شود، توضیح داد: در مورد لغو این کنسرت واقعا نمی دانم چه اتفاقی افتاده است؟ چرا که موضوع لغو کنسرت و عدم صدور مجوز آن از سوی سرپرست دفتر موسیقی وزارت ارشاد به ما اعلام شد که من هنوز دلیلش را نمی فهمم. نکته جالب اینجاست که هم اکنون در همین تلویزیون خودمان آهنگ های پرشور و هیجان در تبلیغ مایع ظرفشویی و ته دیگ و این حرف ها به هر شرطی پخش می شود اما ما هنوز نفهمیدیم که چرا این کنسرت ما که اتفاقا بی ارتباط با فضا هم نبود، لغو شود.

وی تصریح کرد: من در جایی بزرگ شدم که خوب می دانم خط قرمزها چیست. من در جایی بزرگ شدم که در آن زمان در مورد موسیقی خیلی به ما سخت می گرفتند. بنابراین بدانید که بنده خطوط قرمز را خوب می شناسم و خیلی دوست دارم که به من بگویند ماجرای این لغو برنامه کنسرت آن هم با رهبری خارجی از چه قرار است؟

به منتقدان اپرای عاشورا حق می دهم

رهبر ارکستر سمفونیک تهران به حاشیه های «اپرای عاشورا» نیز اشاره کرد و گفت: اولین انتقادی که من نسبت به حاشیه های پیش آمده درباره اپرای عاشورا دارم این است که چرا دوستان منتقد در ابتدا به سراغ من نیامدند و مستقیم به سراغ وزیر و معاون وزیر رفتند؟ من از همان ابتدایی که برنامه آغاز شد به مدیر ارکستر در پشت صحنه نوشتم که در اجرای دوم باید میکروفن صدای دوم (مرد) را بیشتر کنند. که البته در این بین سوءتفاهماتی به وجود آمد که من به همه دوستان منتقد حق می دهم زیرا بر این باورم این ماجرا مدیریت نشد اما باز هم تاکید می کنم که موضوع باید در ابتدا با من مطرح می شد. حتی باید به این نکته هم اشاره کنم که ما تک خوانی قطعه «مرثیه» در این کنسرت پیش رو را هم حذف کردیم اما نمی دانم چرا این برنامه لغو شد و بهتر است برای پاسخ به این موضوع از آقایان مدیران سوال کنید.

وی ادامه داد:‌ برای آقای ارول ادینچ در برگزاری این کنسرت چیزی تغییرنکرده، ساعت و بروشور هم همان است فقط آن چیزی که تغییر کرده برگزاری کنسرت مقابل مردم است و طبق برنامه ریزی هایی که انجام دادیم قرار بر این است که تعدادی از خانواده های نوازنده ها در روز کنسرت به دیدن تمرین نهایی ما بیایند که مقدمه ای برای کنسرت آینده است. به هر حال هیچ کس نمی تواند تمرین و ضبط ما را تعطیل کند. اما باز هم امیدوارم روزی برسد که این موسیقی به جای موسیقی ته دیگ ها آگهی های سازمان صدا و سیما به مردم معرفی شود.

رهبری در بخش پایانی صحبت های خود گفت: چند روز پیش احمد پژمان با من تماس گرفت و گفت «علی جان فکر نمی کردم این هفت ماه به هشت ماه برسد که من در جواب این دوست چندین ساله گفتم من امیدوارم این هشت ماه به هشت سال تبدیل شود.»