در خارج از کشور

زبیده جهانگیری در مقبره بانو قمرالملوک وزیری

موسیقی ایرانیان – حمیده موسوی: زندگینامهء مادر آواز ایرانی، زنده یاد قمر الملوک وزیری در قالب کتابی با عنوان «قمری که خورشید شد» به نویسندگی زبیده جهانگیری (شبنم) در خارج از ایران و از سوی نشرِ «شرکت کتاب» به چاپ و انتشار رسید.

زبیده جهانگیری دختر خواندهء قمر الملوک وزیری، نویسنده، شاعر و همسر زنده یاد استاد محمد قاضی اسداللهی -نقاش، مجسمه ساز و خوشنویس نامی ایران- با قلم توانای خود این کتاب را تألیف کرده و به تازگی از سوی «شرکت کتاب» در اختیار علاقمندان به آواز اصیل ایرانی و این بانوی خوش آواز قرار داده است.

قمر الملوک وزیری نخستین زن خوانندهء ایرانی بود که صدایش ضبط شد. مهم ترین عامل موفقیت شتابندهء او، نیاز زمانه به نو شدن و دگرگونی بود. وی در نوع‌دوستی و بخشش افراط داشت به طوری که اواخر عمر خود را به تنگدستی گذراند. قمر در سن ۱۶ سالگی پس از آشنائی با مرتضی نی‌داود با ردیف موسیقی ملی آشنا شد و راهش را برای کسب تجربیات از استادان دیگر هموار ساخت. آشنایی وی با زنده یاد نی داوود منجر به برگزاری نخستین کنسرت در سالن «گراند هتل» -در لاله زار- در ۱۹ سالگیِ وی یعنی سال ۱۳۰۳ شد که در این اجرای زنده، مرتضی نی داوود وی را با ساز خود همراهی کرد. کار پیشرفت این بانوی خوش آواز در مدتی کوتاه به آنجا رسید که کمپانی «هیز ماسترز ویس» به خاطر ضبط صدای او دستگاه صفحه پر کنی به تهران آورد. بعد از آن کمپانی «پولیفون»  نیز به بازار آمد. به گفتهء ساسان سپنتا و امیر جاهد ۲۰۰ صفحه از آثار موسیقی ایرانی با صدای قمر ضبط شده‌است.

شایان ذکر است که این آواز خوان حنجره جادویی، متولد ۱۲۸۴ خورشیدی در کاشان، در ۱۴ مرداد ۱۳۳۸ در شمیران، بر اثر سکته مغزی درگذشت و در گورستان ظهیرالدوله بین امامزاده قاسم و تجریش شمیران به خاک سپرده شد.

کتاب «قمری که خورشید شد» در آمریکا به چاپ رسیده و در کشورهای آمریکا و اروپا به انتشار رسیده است.

مقبره بانو قمرالملوک وزیری در قبرستان ظهیرالدوله