بعد از اعتراض داریوش فرهنگ به روند پرداخت قصه سریال و شعارگونه‌بودن آن، فریدون شهبازیان آهنگساز این مجموعه هم نسبت به نادیده گرفتن حقوق خود معترض شده. گفت‌و‌گوی ما را با این آهنگساز در ادامه می‌خوانید.
در سریال کلاه پهلوی تا به حال اسم شما به‌عنوان آهنگساز در تیتراژ دیده می‌شد، ولی در چند قسمت اخیر نام مجید انتظامی را به‌عنوان آهنگساز این مجموعه دیدیم… قضیه از چه قرار است؟
قرارداد من برای سریال کلاه پهلوی کامل است، یعنی برای ۵۴ قسمت قرارداد بستم. چندوقت‌پیش به گوشم رسیده بود که آقای دری می‌خواهند با آهنگساز دیگری همکاری کنند و من هم اعتراضی نکردم و گفتم شما کارگردان هستید و اختیار کارتان را دارید و اصلا می‌توانید با پنج‌آهنگساز کار کنید، اما اعلام کردم اگر قرار است از من خلع ید شود، باید قراردادی را که با من بستید کامل اجرا کنید؛ چون حتی من برای قسمت‌های آخر سریال یعنی قسمت ۴۵ به بعد هم آهنگ ساخته‌ام و روی این موسیقی تصویر گرفته‌اند و تا پایان سال قبل برای ۲۷قسمت، موسیقی به ایشان تحویل دادم. من تصویر هر ۵۴قسمت را دارم و برای همه کار موسیقی نوشتم و آماده است، فقط باید ضبط شود؛ اما از ابتدای سال تصویر‌های نهایی و جدید را برای من نفرستادند و اعلام کردند از قسمت ۲۸ به بعد با آهنگساز دیگری کار می‌کنند و من متاسفم که آقای انتظامی آمدند و روی قرارداد من قرارداد بستند. ایشان آهنگساز حرفه‌ای هستند و کارشان را تازه شروع نکرده‌اند که بگوییم از این قبیل مسایل حرفه‌ای خبر ندارند. کمی باید به اخلاق و معرفت حرفه‌ای توجه کرد. درست است که از طریق تهیه‌کننده مجموعه کلاه پهلوی مسایل حرفه‌ای رعایت نشد ولی بالاخره مجید انتظامی از آهنگسازان قدیمی است و باید متوجه باشد کار درستی نیست که روی قرارداد شخص دیگری قرارداد ببندد؛ به خصوص من که سابقه‌ام از او بیشتر است و قبل از او در وادی فرهنگ و هنر فعالیت داشته‌ام. فقط این وسط سخنانی گفته شد که صحت نداشت و کذب بود به این صورت که اعلام کردند: «این سریال دو فصل یا دو فاز است. فاز یک را شهبازیان کار می‌کند و فاز ۲ را انتظامی» در حالی که چنین چیزی نیست.
کلاه پهلوی دوبخش نبوده و از قسمتی هم که آهنگساز تغییر کرد، در روند داستانی اتفاقی نیفتاد که نشان دهد این مجموعه دو فصل یا دو بخش است…
اگر چنین چیزی بود باید در قرارداد من ذکر می‌شد که مثلا شما برای فاز یک موسیقی بسازید. به این جهت این کار کاملا غیرحرفه‌ای و غیر اصولی بود چون قرارداد من را فسخ نکردند و روی قرارداد من قرارداد بستند. هیچ قراردادی در هیچ کجای دنیا یک‌طرفه فسخ نمی‌شود. البته من عادت ندارم که جنجال راه بیندازم برای همین این پرونده را به وکیلم (آقای یحیی شریعت‌نیا) سپردم. ایشان در حال پیگیری هستند و انشاءلله به نتیجه خواهیم رسید.
گفتید برای قسمت‌های آخر هم موسیقی ساخته‌اید؟
بله، در یکی از قسمت‌های پایانی ترانه‌ای توسط پرسوناژ ذبیح‌الله خوانده می‌شود بر روی شعر فرخی یزدی: «آن زمان که بنهادم سر به پای آزادی» که این موسیقی را به سفارش آقای دری ساختم، چون همان‌طور که می‌دانید این شعر قبلا توسط آهنگسازان دیگری کار شده اما از من خواستند با ملودی جدیدی موسیقی بسازم. حتی برای قسمت‌های بعد که فرخی را به حبس می‌برند و این جوان آوازی می‌خواند که آن هم شعری از فرخی است و آن موسیقی را هم ساختم و در اختیارشان گذاشته‌ام.
خواننده چه کسی بود؟
آقای «بامداد فلاحتی» که قرار بود همه آوازهای کار را اجرا کند، اما به دلایل شخصی و سلیقه‌ای این اتفاق نیفتاد.
در حال حاضر چه میزان از مبلغ قرارداد را به شما پرداخت کرده‌اند؟
نیمی از مبلغ قرارداد، پرداخت شده است.
یعنی دستمزد شما برای ۲۷ قسمت پرداخت شده است؟
نه، قرارداد ما برای ۲۷ قسمت این مقدار موسیقی نبود، اما طبق نیاز سریال و خواسته آقای دُری، من موسیقی بیشتری به ایشان تحویل دادم. قرارداد اولیه ما برای کل کار ۲۵۰ دقیقه موسیقی بود اما من فقط برای همین ۲۷قسمت نزدیک به ۲۰۰ دقیقه موسیقی به کارگردان تحویل دادم.
آقای دری از این موسیقی راضی نبودند؟
ایشان به من گفتند که اگر تیتراژ تغییر کند بهتر است و من تیتراژ را تغییر دادم؛ ولی باز هم گفتند این چیزی نیست که می‌خواهند و در اخبار شنیدم که قصد دارند با آقای انتظامی کار کنند که بعد هم این اتفاق افتاد. من با این مساله مخالفتی نداشتم و گفتم اگر رضایت ندارید مشکلی نیست، قرارداد من را فسخ کنید و با کس دیگری همکاری کنید. من به کارم اطمینان دارم و می‌دانم که بهترین موسیقی ممکن را برای این سریال ساختم. حتی خود آقای انتظامی هم جایی گفتند که موسیقی شهبازیان یکی از بهترین آثاری است که برای این کار ساخته شده.
کلاه پهلوی نتوانست در هیچ بخشی توفیق پیدا کند. شما با وجودی که تمام سریال را در اختیار داشتید چطور این همکاری را قبول کردید؟ یعنی از کار راضی بودید که تصمیم گرفتید موسیقی‌اش را کار کنید؟
در مرحله اول که کار را دیدم، بیشتر صحنه‌ها صدا و دیالوگ نداشت و در هر قسمت چند سکانس خالی بود. کما اینکه از زمانی هم که پخش سریال شروع شده این سومین بار است که فیلمبرداری می‌کنند و همچنان هم فیلمبرداری در ساوه ادامه دارد. از روز اول برای موسیقی این کار با من صحبت شده بود و وقتی هم که تصاویر را دیدم از فضای کار بدم نیامد ولی متاسفانه به این کار در تلویزیون خیلی لطمه خورد و خیلی از دیالوگ‌ها تغییر کرد و خیلی چیزها حذف شد.
آیا در موسیقی سریال حذفیاتی هم وجود داشت؟
نه، یعنی من اجازه این کار را ندادم و اگر صحنه‌ای حذف می‌شد، من دوباره موسیقی را بر اساس صحنه‌های جدید درست می‌کردم.
شما با آقای انتظامی رابطه‌ای نداشتید که با ایشان در این باره صحبت کنید؟
متاسفانه ایشان حتی به من اطلاع هم ندادند که می‌خواهند این کار را انجام دهند. ما هر دو عضو هیات‌رییسه انجمن آهنگسازان خانه سینما هستیم و در همه جلسات سال‌ها یکدیگر را می‌دیدیم. مجید انتظامی نوازنده درجه یک این مملکت است و زمانی ما در ارکستر سمفونیک با هم نوازندگی می‌کردیم. مجید انتظامی آدم غیرحرفه‌ای نیست و تعجب می‌کنم چطور پذیرفته این کار را انجام دهد. من حتی قراردادم را هم به دستیار آقای‌انتظامی نشان دادم و گفتم گول این حرف که سریال در دو فاز ساخته شده را نخورید!
غیر از تیتراژ از موسیقی متن هم نارضایتی داشتند؟
نه، گفتند راضی هستند و فقط تیتراژ مدنظرشان بود، حالا نمی‌دانم از تیتراژ فعلی راضی هستند یا نه. من به کارگردان و تهیه‌کننده هم گفتم که من با همه حسن‌نیتم و صداقتم و دانشم برای شما موسیقی می‌سازم و این کار را دست‌کم نمی‌گیرم، چون قرار است بالاخره این کار به نام من منتشر شود. من پیام‌های زیادی از طرف دوستان آهنگسازم در مورد موسیقی این کار داشتم که از این کار تعریف کردند.
الان نارضایتی شما هم به‌دلیل مسایل مالی است و هم به‌دلیل مسایل حرفه‌ای؟
بله، در وهله اول مساله هنری کار است و بعد هم بَُعد مالی. این حرف که این سریال دو فاز بوده، نمی‌تواند کسی را قانع کند. من هزینه زیادی برای این کار متقبل شدم و هنوز دستمزد نوازنده‌ها و استودیو پژواک حوزه هنری را کامل نپرداختم.
به هر حال شما این کار را به وکیل‌تان سپردید. ولی به‌نظر باید این جریان را به‌دست زمان بسپاریم تا مخاطبان، موسیقی شما را با موسیقی آقای انتظامی مقایسه کنند…
بله، من نمی‌خواهم کار آقای انتظامی را زیر سوال ببرم؛ چون کارهای ایشان را دوست دارم. سال‌ها پیش مرحوم علی حاتمی رفیق عزیزم از من دعوت کرد برای سریال هزاردستان آهنگ بسازم. سریال هزاردستان در سه فاز ساخته شده بود، مرحوم حنانه موسیقی فاز یک را ساخته بودند و زنده‌یاد علی حاتمی گفتند که من برای فاز دوم آهنگ بسازم و فاز سوم را هم می‌خواهند با کس دیگری کار کنند. من همان موقع گفتم حتما باید آقای حنانه اجازه این کار را به من بدهند.
با آقای حنانه صحبت کردید؟
نه، گفتم اجازه‌اش را بگیرند تا من این کار را انجام دهم چون ایشان پیشکسوت من هستند و من نمی‌توانم چنین کاری را بدون اجازه ایشان انجام دهم و همان‌طور که می‌دانید آقای‌حنانه موسیقی کل مجموعه هزاردستان را ساختند. به‌طورکلی این مسایل پیش می‌آید ولی به قول شما زمان تعیین می‌کند که آیا موسیقی من به این سریال جلا بخشید و یا نه و در نهایت مردم هستند که قضاوت می‌کنند.
دیدگاهتان را بنویسید