رییس مرکز مطالعات منطقه‌یی میراث معنوی یونسکو در آسیای مرکزی و غربی درباره‌ی اعتراض‌ها و نگرانی‌هایی که نسبت به ثبت جهانی تار و کمانچه توسط کشور جمهوری آذربایجان مطرح شده است و همچنان هم ادامه دارد، گفت: بسیاری از اعتراض‌ها از روی ناآگاهی است و ایران نمی‌تواند هیچ اعتراضی در این‌باره به یونسکو داشته باشد، زیرا خلاف روال قانونی است.
یدالله پرمون در گفت‌وگو با خبرنگار سرویس میراث فرهنگی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، اظهار کرد: حدود ۱۴۰ کشور عضو کنوانسیون میراث معنوی یونسکو هستند که از این میان، ۲۲ کشور به‌عنوان عضو کمیته‌ی میراث معنوی انتخاب و هر چهار سال هم جابه‌جا می‌شوند. ایران در چهار سال گذشته عضو این کمیته بود و می‌توانست در بررسی پرونده‌ها اظهار نظر کند و در مباحث شرکت داشته باشد؛ اما این عضویت در اجلاس امسال به پایان رسید و ما از این پس فقط به‌عنوان یک عضو ناظر و مستمع در جلسات حضور خواهیم داشت و نمی‌توانیم هیچ اظهار نظری داشته باشیم.
او ادامه داد: این‌که گفته می‌شود باید در زمان طرح پرونده‌ی ساز تار توسط کشور جمهوری آذربایجان در اجلاس یونسکو، دخالت و اعتراض می‌کردیم تا این اثر حداقل با پیشوند یا پسوندی از کشور جمهوری آذربایجان ثبت شود، از روی ناآگاهی است، زیرا طبق قانون چنین کاری را نمی‌توانستیم انجام دهیم؛ اما این مسأله را قبول دارم که بهتر بود عنوان «آذربایجان» در پرونده‌ی ثبتی ساز تار ذکر می‌شد.
وی گفت: البته این اتفاق در زمان ثبت «دانش سنتی لنج‌سازی» هم برای ما رخ داد و کشورهای عربی اعتراض داشتند که باید در این پرونده باشند، ولی چون کشور ناظر بودند نتوانستند اعتراض خود را پیش ببرند. همچنین امسال وقتی کره جنوبی یک نوع موسیقی به نام «آری رانگ» را برای ثبت ارائه کرد، کره شمالی اعتراض کرد که این موسیقی به آن کشور هم مربوط می‌شود، ولی چون عضو ناظر بود نتوانست اقدامی کند.
پرمون توضیح داد: در متن پرونده‌ی ساز تار که جمهوری آذربایجان آن را ثبت کرده است، به گستره‌ی جغرافیایی این ساز اشاره شده است. به این ترتیب که منظور از تار، تاری است که در شهرهای گنجه، باکو و دیگر شهرها و مناطق روستایی جمهوری آذربایجان استفاده می‌شد. همچنین اشاره شده که این ساز در کشورهای دیگر از جمله ایران، عراق و ترکیه یکی از سازهای موسیقی محسوب می‌شود.
او با بیان این‌که جمهوری آذربایجان اعلام کرده است که از پیوستن ایران و کشورهای دیگر به پرونده‌ی ساز تار استقبال می‌کند، تأکید کرد: با این حال، ما می‌توانیم پرونده‌ی خود را به‌طور جداگانه در فهرست میراث معنوی جهانی ثبت کنیم، زیرا آنچه برای یونسکو در این حوزه اهمیت دارد «ترین‌ها» یا «اصیل‌ترین‌ها» نیست، بلکه هر نوع میراثی را که در کشورهای مختلف وجود داشته باشد حتا با وجود اشتراک به‌حساب می‌آورد.
وی با بیان این‌که کسانی که بویژه از حوزه‌ی موسیقی، نسبت به این ثبت اعتراض می‌کنند، دل‌سوخته‌ی این عرصه هستند، اظهار کرد: این نکته را باید در نظر داشت که سازمان میراث فرهنگی چقدر باید به این حوزه (موسیقی) اشراف داشته باشد تا بتواند عناصر ثبتی آن را پیدا کند؟ به‌نظر می‌رسد بهتر است آن‌ها پیش‌دستی کنند و آثاری را که برای ثبت در نظر دارند ارائه کنند.
پرمون در پایان تأکید کرد: ممکن است گاهی در بررسی پرونده‌ها بتوان از لابی استفاده کرد، ولی این کار از من به‌عنوان یک کارشناس برنمی‌آید و نمی‌دانم چقدر عرف است که چنین اقدامی انجام شود. به همین دلیل معتقدم خیلی از صحبت‌ها و اعتراض‌هایی که مطرح می‌شود دغدغه‌ای نیست که از سر آگاهی مطرح شده باشد.
دیدگاهتان را بنویسید