موسیقی ایرانیان – سودا مولائی: نخستین اجرای زندهٔ آلبوم «هفت‌گاه معلق» به آهنگسازی فرخزاد لایق که هفته پیش منتشر شد، تابستان سال آینده توسط کوارتت نیویورکی «بروکلین رایدر» در مینسوتای آمریکا اجرا می‌شود.
لایق که دومین اثر خود را با عنوان «هفت‌گاه معلق» پس از «سفر عسرت» (همراه با شهرام ناظری) روانه بازار موسیقی کرده است، در ابتدای آلبوم یادداشتی نگاشته که چنین است: «آلبوم «هفت‌گاه معلق»، روایتی فروتن از تعلیق وجود باژگون ماست… و نیز این دومین گام «معلق» من است دربر گشودن «حجم» در ساحت موسیقی دستگاهی ایران. در «سِفر عُسرت»، ساز بندی کلاسیک ایرانی ابزار این گشایش بود و در اینجا – با رهیافتی وارونه- یک کوارتت زهی کلاسیک غربی. بستراین هر دو حرکت، ردیف دستگاهی ایران بوده است با نگاهی که اما، به شدت امروزین است و به رهایی موسیقی کلاسیک ایران از «خط» تغزل به «حجم» گونه گون و عیار انسانی می‌اندیشد که فرا‌تر از «غم فراق» و «شوق وصال»، به خشم و رنج و حیرت و فریاد سر بر می‌کشد تا بیرون از حصار سحّار تغزل، پای به ساحت گشادهٔ وجودی بگذارد که گوشت و روح و خون دارد، و دغدغهٔ ازلی بیکرانش، جز وصف مکرر معشوق، رنج و اضطراب و رهایی جاودانه است.»
براساس همین گزارش، نام اثر جدید فرخزاد لایق چون نام آلبوم قبلی وی (سفر عسرت) قدری غریب است، در توضیح غرابت نام «سفر عسرت» لایق گفته بود: «به گمان من «آشنایی زدایی»، یک عنصر لاینفک اثری است که می‌خواهد خود را به حوزهٔ «هنر ناب» بکشاند. مضامین دست مالی شدهٔ مکرری که ترکیبات متفاوتی را از عشق و دل و دلداده و گل و مطرب و می‌به خورد شما می‌دهند، عملاً از همان ابتدا دم دستی بودن خود را لو می‌دهند! اگر این نام از لحظهٔ «صفر»، به رخ شما بکشاند که با اثری روبرواید که از همان ابتدا شما را به تفکر می‌خواند، من در انتخاب نام به خطا نرفته‌ام.»
این هنرمند چالش معاصر موسیقی ایرانی را در رهایی از ادبیات کلاسیک تغزلی شمرده بود و اینک به تجربهٔ یک کوارتت زهی بی‌کلام روی آورده است: «ادبیات تغزلی- با همهٔ جذابیت رومانتیک و زیبایی خارق العاده‌اش – نه فقط بازگوی انسان امروز، که حتی روایت گر انسان دیروز هم نیست، و تکیه و تأکید و انحصار موسیقی ما در ادبیات تغزلی کلاسیک، اسارتی است که ریشه در یک دروغ تاریخی بزرگ دارد. دروغی که انسان بزرگ را به دنیای کوچک تغزل او با محبوبش تقلیل می‌دهد. و جالب آن است که این دروغ بزرگ در سیاه‌ترین دوران تاریخ ما – در هجوم ویرانگر مغولان و ترکان و دیگران به هستی بی‌پناه ما – گفته شده و ما آن را باور کرده‌ایم!»
لازم به ذکر است که در «هفت‌گاه معلق» که توسط انتشارات هرمس منتشر شده، ارسلان کامکار به نوازندگی ویلن و ویولا و فرخزاد لایق هم به نوازندگی ویلنسل پرداخته‌اند و نخستین اجرای زندهٔ آن تابستان آینده توسط کوارتت نیویورکی «بروکلین رایدر» در مینسوتای آمریکا خواهد بود.
دیدگاهتان را بنویسید